Хбж физика кесте

Халықаралық бірліктер жүйесі (ХБЖ)

Физикалық шамаларды өлшем бірліктерімен сәйкестендіру. Халқаралық бірліктер жүйесін түсіндіру. Осы қғымға байланысты есептерді шығара білу, ХБЖ ны білу.

Карил Сайран Карилович, 26.03.2018

387 27

Олимпиады: Физика 7 - 11 классы

Содержимое разработки

Сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Мектеп:

Күні:

16.06.17

Мұғалімніңаты-жөні: Карил Сайран

Сынып:

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтң тақырыбы

Халықаралық бірліктер жүйесі (ХБЖ)

Оқу мақсаттары

7.1.2.1 Физикалық шамаларды оладың SI жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіру.

Сабақ мақсаты

ХБЖ жүйесін біледі.

Бір өлшем бірліктен екінші бір өлшем бірлікке айналдыруды біледі.

Бағалау критерийлері

Физикалы шамаларды олардың SI жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіреді.

Берілген өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударады.

Тілдік мақсаттар

Физикалық терминологиялар

Құндылықтар

Қоғамымыздағы ұжымдық бірлік, бейбішілікпен келісім.

1875-жылы өлшемдердің метірлік жүиесін көптеген елдер қабылданған болатын.

Пәнаралық байланыс

Математика- есептеулер жүргізу

Алдынғы білім

Физикалық шамаларды біледі. Физикалық шамаларды өлшеу тәсілдерін біледі

Сабақ барысы

Кезеңдері

Жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақ басы

5 мин

Оқушыларға тапсырма беру арқылы ой шоғырландырамын.

1 тапсырма: Оқушылар қазақ халқырың бұрынан қолданған өлшем бірліктерін сәйкестендіріңіз.

Шамалар	Қазақ халқының қолданған өлшем бірліктері
Ұзындық	Бір шымшым, құлаш
Уақыт	Елі, шынтақ
Масса	қас қағым сәт, сүт пісірім

Оқушыларды топқа бөлу.

Сызғыш және сағаттың суреттерін таңдау арқылы сыныптағы оқушыларды екі топқа бөлемін.

Слайд

Кеспе қағаздар

Сабақтың ортасы

33 мин

Саралап

оқыту

2-тапсырма.

Мұғалім оқушыларға тақырыпты оқуға уақыт береді.

1-топқа. Оқулықтан ХБЖ жүйесінің шығу тарихын оқиды.

2-топқа. Оқулықтан ХБЖ жүйесімен танысады.

2 топтан бір-бір оқушы шығып түсініктерін айтады және барлық оқушылар толықтырады,талдайды.

Кейін уақыт біткеннен кейін қарама-қарсы сұрақтар қоямын.

«Ыстық үстел» әдісі бойынша оқушыларға сұрақтар қойылады

Оқушылар түсініктерін айтады, қалған оқушылар толықтырады

Оқулық

дәптер

Оқушыларға тапсырмалар беріледі. Жеке жұмыс.

3-тапсырма.Берілген өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударыңыз.

I топ II топ

1сағ ---------=с 1тәу ---------=c

2ц ----------=кг 1км----------=м

10дм ----------=м 3т-----------=кг

2т-------------=кг 1мм----------=м

Бағалау критерийі	Дескрипторлар
Физикалы шамаларды олардың SI жүйесіндегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіреді.	SI жүйесінің негізгі өлшем бірліктерін біледі
өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударады.

Оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы саралап оқыту әдісін қолдандым.

4- тапсырма

А деңгейі

1.1,5 сағатта неше секунд болатынын анықта.

2.30 минутта неше секунтд болатынын анықта.

Бағалау критерийі	Дескрипторлар
Берілген өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударады.	Есептің физикалық мғанасын дұрыс біледі
Сағатты минутқа, минутты секундқа аиландырады.
Тапсырманың жауабын дұрыс жазады.

В деңгейі

1.Оқушы үйден шығып мектепкедейін 15 мин жүреді. Осы уақытты сағат және секундпен өрнектеңіз.

Бағалау критерийі	Дескрипторлар
Берілген өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударады.	Берілгенін дұрыс жазады
Минутты сағатқа және секундқа айналдырады
Тапсырманың жауабын дұрыс жазады.

С деңгейі

Қабырғасы 1,2 дм2 берілген. Оны дециметр, сантиметр, миллиметр және километрмен өрнектеңіз.

Ыдыстағы сұйықтың көлемі 2800см3-ке тең. Осы көлемді литрмен өрнектеңіз.

Бағалау критерийі	Дескрипторлар
Берілген өлшем бірліктерді екінші өлшем бірліктерге аударады.	Дм2- ты м2- қа айландырады.
Тапсырманың жауабын дұрыс жазады.

Слайдтар, оқулық.

Есептер жазылған үлестірмелі карточкал

Есептер жазылған үлестірмелі карточкалар.

Сабақтың аяғы

Рефлексия

Кері байланыс

2мин

Сабақты бағалау.

Екі жұлдыз, бір тілек (бағалау парағын толтырады)

Мұғалімдерге

Білемін	Білдім	Білгім келеді

Құрметті әріптестер, бүгінгі сабақ бойынша алған керекті ақпараттарыңызды чемоданға салыңыздар, ( не екенін жазыңыздар),

Осы ақпараттың ішінде өзіме қажет, әлі толықтыруым керек дегендері болса, еттартқышқа салыңыздар (жазыңыздар)

Ал бүгіні сабақтағы керек емес болған, артық дүниені қоқыс жәшігіне салыңыздар (оның не екенін жазыңыздар).

бағалау паратары

Үй тапсырмасы

§7, 2-жаттығу (5,7,8)

Саралау – сіз көбірек қолдауды қалай көрсететін боласыз? Барынша қабілетті оқушыларға сіз қандай тапсырма беретін боласыз?

Қабілеті жоғары оқушыны топ жетекшісі ету.

Логикалық ой тудырарлық сұрақ іздейді сұрақтарына жауап береді.

Бағалау – сіз ілгері басуды/ оқушылардың білімдерін қадағалауды қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыстар. құндылқтыр.

1. Сабақтың қай аспектісі оқыту мен оқу барысында жақсы өтті?

2. Оқыту мен оқу барысында қай екі әдіс сабақты жақсартатын еді деп ойлайсыз?

3.Сабақ барысында мен сынып туралы және жекелеген оқушы туралы не білдім? Келесі сабаққа дайындалуға маған осы ақпараттар қандай көмек көрсетеді?

Получите бесплатно свидетельство о публикации сразу после добавления разработки

Білгір физиктер

Қайырлы күн,құрметті ұстаздар, оқушылар,қадірлі көрермендер!

Баршаңыз да : «Білгір физиктер» атты интелектуалды сайысқа қош келдіңіздер! Бүгінгі кешімізді 7-8сыныптардың арасында сайыс түрінде жүргізуді ұйғардық. Ендеше ойыншыларымызды шақырамыз.Ойыншыларымызға қол соғып,қошемет көрсетіп қояйық.

Ал, қазір ойын шартымен таныстырып өтейін.Жалпы ойынымыз 7 турдан тұрады

І. Сәлемдесу.( Әр топ өз тобымен және команда мүшелерімен таныстырады).

1. «Болашақ»

ІІ тур «Білім аукционы»

3 тур «Ғалымдар»

4 тур. «Бәйге»

5 тур. Физикалық сөз құрастыру»

6 тур. «Жұмбақтар әлемінде»

7 тур. «Капитандар сайысы»

«Адам байлығының ішіндегі ең тамашасы - білім» деген екен шығыс ғұламасы Әбу-р-Райхан әл Бируни. Ендеше білім байлығы саудаға түсер аукционымызды бастайық.

Аукцион шартымен таныс болыңыздар. Әр топтың қорында 500 теңгеден бар. Бұл – бастапқы капитал. Өз капиталдарыңызды көбейту өз қолдарыңызда. Аукционға физикадан сұрақтар, жұмбақтар қойылады. Әр сұрақ 50 теңге. Топ капитаны бағаны 50 тг-ден жоғарылата алады.ең жоғары баға ұсынған соң сұрақ оқылады. Егер дұрыс жауап айтылса –баға құны сол топқа беріледі, ал қате жауап болса, онда топ өз капиталынан сол ақшаны қайтарады.

Сонымен, «Білім –біліктілікке жеткізер баспалдақ, ал біліктілік – сол білімді іске асыра білу дағдысы»,-деген ұлы ұстаз Ахмет Байтұрсыновтың сөздеріне сүйеніп, «Білім аукционы» атты ІІ турды бастайық.

Сауданы бастаймыз. Бастапқы баға -50 теңге. Қай топ жоғары баға береді?

Сұрақтар 1-топқа:

1.Жылу берілу кезінде дененің алған немесе жоғалтқан энергиясы ?- жылу мөлшері

2.Заттың сұйық күйден қатты күйге ауысуы?- қатаю,кристалдану.

3.Тұтас алғанда бүкіл атом заряды?- бейтарап

4.Тізбектегі ток күшін өлшейтін құрал?- Амперметр

5.Ток тудыратын электр өрісін сипаттайтын шама?- кернеу

6.Күш бірлігі ?– Ньютон

7.Бойымен жарық таралатын сызық?- сәуле

8.Сандық мәнімен,бағытымен сипатталатын физикалық шамаларды басқаша қандай шамалар деп атайды?-векторлық шамалар

9.Материяның ажырамас бөлігі ?- қозғалыс

10.ХБЖ жылдамдық бірлігі?- м/с

11.Жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын физикалық векторлық шама?- үдеу

12.Еркін түсу үдеуі неге тең? - 9,8 м/

13. Заряд қандай әріппен белгіленеді? - q

14. энергияның қандай түрлері бар? 2- түрі, потенциалдық және кинетикалық

15.Ауырлық күшінің формуласы? F=mg

Сұрақтар 2- топқа:

1.Жұмыс істемей-ақ дененің ішкі энергиясының өзгеру процесі? – жылу берілу

2.Заттың қатты күйден сұйық күйге ауысуы? – Балқу

3.Дененің электрленгенін анықтауға арналған құрал? Электроскоп

4.Атомдағы теріс зарядталған бөлшек? – электрон

5.Зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы?-Электр тогы

6.Кернеу бірлігі - Вольт

7.Қарастырылып отырған жағдайда өлшемі мен пішімін ескермеуге болатын дене? -материалық нүкте

8.Жылдамдық қандай прибормен өлшенеді? – спидометр

9.ХБЖ да үдеудің бірлігі? - м/

10.Еркін түсу үдеуі қандай әріппен белгіленеді? – g

11.Орын ауыстыру қандай шама ? –Векторлық

12.Уақыт қандай әріппен белгіленеді? - t

13.Қозғалыстың шапшаңдығын және бағытын сипаттайтын физикалық векторлық шама?- жылдамдық

14. Жұмыстың өлшем бірлігі? Дж

15. Тығыздықтың формуласы? -

Осымен ІІ тур аяқталды. Қорытындысын әділ-қазыларымыз айтсын. Жоғары капитал жинаған топ....

Біздің үшінші турымыз «Ғалымдар» деп аталады. Әр топқа 2 сұрақ беріледі. Әрбір дұрыс жауап құны – 20 тенге.

1-топқа:

1) Зарядталған денелердің өзара әсерін тексерген ғалым: Кулон

2) Күш бірлігі ретінде алынған ағылшынның ұлы физигі? Ньютон

2- топқа:

Серпімділік күші мен серпімді деформацияның арасындағы байланысты анықтаған ғалым? Роберт Гук
Алғаш рет «Электр тогы» түсінігін енгізген француз ғалымы? Ампер

Енді, ІІІ тур «Бәйге»

Әр команда берілген қағазға 1 минут ішінде білетін барлық физикалық шамаларды жазады.Жауаптары әділ қазыларға беріледі,әрбір физикалық шама үшін бір ұпайдан беріледі.

4-турымызды бастайық. «Физикалық сөз құрастыру». Әр сөз 50 теңге. 3 минут Электродинамика сөзінен сөз құрастыру.

Жауабы: электр, динамика, электрик, электрон, дене, ом, анод, катод, ион, иондар, метр, атом, динамометр т.б.

5-тур «Жұмбақтар әлемінде»

Барлық командаға бірдей жұмбақтар оқылады, әр команда жарыса жауап береді.Бір жұмбаққа 10 теңгеден беріледі.

1-жұмбақ.

Жердің жүзін шарлайсың,

Онсыз еш жерге бармайсың.

Көлікпен де, жаяу да,

Саралайсың, таңдайсың. (Жол)

2- жұмбақ.

Көп болса, асықпайсың,

Мезеттен қашықтайсың.

Асықсаң аз болады,

Табасың мұны қайсың? (Уақыт)

3- жұмбақ.

Қозғалыста сипаттар шапшаңдықты,

Тағы да бір белгісіз шама шықты.

Ол болмаса денелер қозғалмайды,

Шешеді бұл жұмбақты қандай мықты? (Жылдамдық)

4- жұмбақ.

Жылдамдықты өзгертеді,

Қозғалысты тездетеді.

Қарсы шықса қозғалысқа,

Тоқтарына көз жетеді. (Үдеу)

5- жұмбақ.

Қозғалысқа келтіріп,

Жылдамдығын береді.

Өлшемдерін қарасаң,

Ньютонға ол келеді. (Күш)

6- жұмбақ.

Бірдей көлемдегі масса кейде көп,

Аз болса да кейде дөп.

Делінеді бұл шама,

Аталуын тапшы тек. (Тығыздық)

7- жұмбақ.

Күш көбейсе артады,

Аудан артқа тартады.

Жүзі жұқа үшкір зат,

Одан бірақ қорқады. (Қысым)

8- жұмбақ.

Барлық денелерге тән,

Онсыз болмайды сән.

Әр затта болады әр түрлі,

Өлшеуге болады дәл. (Масса)

9-жұмбақ.

Әуеден күбі түсті,

Күбінің түбі түсті. (Күннің күркіреуі)

10-жұмбақ.

Көзге ілінбейді, Жұтсаң білінбейді. (Ауа)

11-жұмбақ. Шым - шытыр,

Шидай қотыр. (Жұлдыздар)

12-жұмбақ.

Аяқсыз жетіп барады, Қолсыз есік қағады. (Жел)

13-жұмбақ

Арыстан арқырады, Орман жарқырады. (Найзағай)

Келесі тур «Капитандар сайысы».

Әр команданың капитандары берілген есепті шығарулары керек.Дұрыс есепке 100 теңгеден

1-есеп.Массасы 50 кг дене 200Н күштің әрекетінен жазық жерде бірқалыпты қозғалып келеді.Үйкеліс коэффиценті неге тең?

Берілгені: ХБЖ Шешуі:

m = 50 кг F=

F = 200H N=mg

g = 10 м/ F= mg Жауабы: 0,4

т/к . -?

78 H күштің әрекетінен спортшы шаңғыда тұр.Әр шаңғының ұзындығы 1,95 м ені 8 см.Спортшы қарға қандай қысым түсіреді?

Берілгені: ХБЖ Шешуі:

F = 78H S=ab S= 1,95*8= 15,6

а = 1,95 м P= 780

в =8 м

т/к P-?

Осымен сайысымыз өз мәресіне де жетті. Сайысты қорытындысын шығарғанша мына бір физиктердің өмірінен қызықты хикаялармен аяқтағым келіп тұр. 1. Ньютонның екі мысығы болыпты. Біреуі үлкен, екіншісі кіші. Мысықтарды таңертең оның мазасын алмас үшін, есікке екі тесік жасапты. Бірі үлкен екіншісі кіші. Мұны көрген көршісі Ньютонға: «Неге екеу жасадың, біреуі де жетер еді ғой»- депті. Сонда Ньютон басын қасып: «Иә, бұл керемет ой! Бірақ бұл ой маған келмеген екен,- деген екен. 2. Рентген сәулелерін ашқан физик Рентгенге біреу хат жазыпты. Хатында Рентген бірнеше сәулелерді және қалай жұмыс істеу керектігін көрсететін нұсқауды хатпен салып жіберуді сұрапты. Хат иесінің сөзіне қарағанда көкірегінде оқ қалып қойыпты. Рентген хаттың иесіне мынадай жауап жазып жібереді: «Өкінішті - ақ, қазіргі уақытта менде бұл сәулелер жоқ және оларды жіберуде көп жұмыс туғызады. Сондықтан сізден сұрарым, ең оңайы, маған сіз өзіңіздің көкірегіңізді салып жіберіңіз». 3. Ампер басқалардан ұмытшақтығымен ерекшеленген екен. Бір күні ол үйінен шығарда есігіне хат жазып кетіпті. « Мырзалар! Ампер үйде жоқ, бүгін кешке келіңіздер» - деген сөз жазылған екен. Біраз уақыттан кейін Ампер үйіне келіп хаттағы жазуды оқып, кері қайтып, үйіне кешке келіпті. 4. Ұлы ғалым Эдисонның бағына кіретін есік өте қиын ашылады екен. Қонақтардың бірі Эдисонға өзің әйгілі өнертапқыш бола тұра осы есікті оңай ашылатын етіп қою қолыңнан келмей ме депті. Сонда Эдисон: «Меніңше есік жаман құрастырылмаған, ол үйдің су құбырымен байланысқан. Әр адам цистернаға 20 литр су құйып кетеді»- деп жауап бергенде қонақтары таң қалыпты.

енді, әділ-қазыларымыздан сайыстың қорытындысын сұраймыз. Осындай көтеріңкі көңіл күймен сіздерге «сау болыңдар» демекпін.

Білгір физиктер

Қайырлы күн,құрметті ұстаздар, оқушылар,қадірлі көрермендер!

Ал, қазір ойын шартымен таныстырып өтейін.Жалпы ойынымыз 7 турдан тұрады

І. Сәлемдесу.( Әр топ өз тобымен және команда мүшелерімен таныстырады).

1. «Болашақ»

ІІ тур «Білім аукционы»

3 тур «Ғалымдар»

4 тур. «Бәйге»

5 тур. Физикалық сөз құрастыру»

6 тур. «Жұмбақтар әлемінде»

7 тур. «Капитандар сайысы»

Сауданы бастаймыз. Бастапқы баға -50 теңге. Қай топ жоғары баға береді?

Сұрақтар 1-топқа:

1.Жылу берілу кезінде дененің алған немесе жоғалтқан энергиясы ?- жылу мөлшері

2.Заттың сұйық күйден қатты күйге ауысуы?- қатаю,кристалдану.

3.Тұтас алғанда бүкіл атом заряды?- бейтарап

4.Тізбектегі ток күшін өлшейтін құрал?- Амперметр

5.Ток тудыратын электр өрісін сипаттайтын шама?- кернеу

6.Күш бірлігі ?– Ньютон

7.Бойымен жарық таралатын сызық?- сәуле

9.Материяның ажырамас бөлігі ?- қозғалыс

10.ХБЖ жылдамдық бірлігі?- м/с

11.Жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын физикалық векторлық шама?- үдеу

12.Еркін түсу үдеуі неге тең? - 9,8 м/

13. Заряд қандай әріппен белгіленеді? - q

14. энергияның қандай түрлері бар? 2- түрі, потенциалдық және кинетикалық

15.Ауырлық күшінің формуласы? F=mg

Сұрақтар 2- топқа:

1.Жұмыс істемей-ақ дененің ішкі энергиясының өзгеру процесі? – жылу берілу

2.Заттың қатты күйден сұйық күйге ауысуы? – Балқу

3.Дененің электрленгенін анықтауға арналған құрал? Электроскоп

4.Атомдағы теріс зарядталған бөлшек? – электрон

5.Зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы?-Электр тогы

6.Кернеу бірлігі - Вольт

7.Қарастырылып отырған жағдайда өлшемі мен пішімін ескермеуге болатын дене? -материалық нүкте

8.Жылдамдық қандай прибормен өлшенеді? – спидометр

9.ХБЖ да үдеудің бірлігі? - м/

10.Еркін түсу үдеуі қандай әріппен белгіленеді? – g

11.Орын ауыстыру қандай шама ? –Векторлық

12.Уақыт қандай әріппен белгіленеді? - t

13.Қозғалыстың шапшаңдығын және бағытын сипаттайтын физикалық векторлық шама?- жылдамдық

14. Жұмыстың өлшем бірлігі? Дж

15. Тығыздықтың формуласы? -

Осымен ІІ тур аяқталды. Қорытындысын әділ-қазыларымыз айтсын. Жоғары капитал жинаған топ....

Біздің үшінші турымыз «Ғалымдар» деп аталады. Әр топқа 2 сұрақ беріледі. Әрбір дұрыс жауап құны – 20 тенге.

1-топқа:

1) Зарядталған денелердің өзара әсерін тексерген ғалым: Кулон

2) Күш бірлігі ретінде алынған ағылшынның ұлы физигі? Ньютон

2- топқа:

Серпімділік күші мен серпімді деформацияның арасындағы байланысты анықтаған ғалым? Роберт Гук
Алғаш рет «Электр тогы» түсінігін енгізген француз ғалымы? Ампер

Енді, ІІІ тур «Бәйге»

Жауабы: электр, динамика, электрик, электрон, дене, ом, анод, катод, ион, иондар, метр, атом, динамометр т.б.

5-тур «Жұмбақтар әлемінде»

Барлық командаға бірдей жұмбақтар оқылады, әр команда жарыса жауап береді.Бір жұмбаққа 10 теңгеден беріледі.

1-жұмбақ.

Жердің жүзін шарлайсың,

Онсыз еш жерге бармайсың.

Көлікпен де, жаяу да,

Саралайсың, таңдайсың. (Жол)

2- жұмбақ.

Көп болса, асықпайсың,

Мезеттен қашықтайсың.

Асықсаң аз болады,

Табасың мұны қайсың? (Уақыт)

3- жұмбақ.

Қозғалыста сипаттар шапшаңдықты,

Тағы да бір белгісіз шама шықты.

Ол болмаса денелер қозғалмайды,

Шешеді бұл жұмбақты қандай мықты? (Жылдамдық)

4- жұмбақ.

Жылдамдықты өзгертеді,

Қозғалысты тездетеді.

Қарсы шықса қозғалысқа,

Тоқтарына көз жетеді. (Үдеу)

5- жұмбақ.

Қозғалысқа келтіріп,

Жылдамдығын береді.

Өлшемдерін қарасаң,

Ньютонға ол келеді. (Күш)

6- жұмбақ.

Бірдей көлемдегі масса кейде көп,

Аз болса да кейде дөп.

Делінеді бұл шама,

Аталуын тапшы тек. (Тығыздық)

7- жұмбақ.

Күш көбейсе артады,

Аудан артқа тартады.

Жүзі жұқа үшкір зат,

Одан бірақ қорқады. (Қысым)

8- жұмбақ.

Барлық денелерге тән,

Онсыз болмайды сән.

Әр затта болады әр түрлі,

Өлшеуге болады дәл. (Масса)

9-жұмбақ.

Әуеден күбі түсті,

Күбінің түбі түсті. (Күннің күркіреуі)

10-жұмбақ.

Көзге ілінбейді, Жұтсаң білінбейді. (Ауа)

11-жұмбақ. Шым - шытыр,

Шидай қотыр. (Жұлдыздар)

12-жұмбақ.

Аяқсыз жетіп барады, Қолсыз есік қағады. (Жел)

13-жұмбақ

Арыстан арқырады, Орман жарқырады. (Найзағай)

Келесі тур «Капитандар сайысы».

Әр команданың капитандары берілген есепті шығарулары керек.Дұрыс есепке 100 теңгеден

Берілгені: ХБЖ Шешуі:

m = 50 кг F=

F = 200H N=mg

g = 10 м/ F= mg Жауабы: 0,4

т/к . -?

78 H күштің әрекетінен спортшы шаңғыда тұр.Әр шаңғының ұзындығы 1,95 м ені 8 см.Спортшы қарға қандай қысым түсіреді?

Берілгені: ХБЖ Шешуі:

F = 78H S=ab S= 1,95*8= 15,6

а = 1,95 м P= 780

в =8 м

т/к P-?

СО Физика 7 класс каз

ЖОБА Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар Физика 7-сынып 1 ЖОБА Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 7-сынып білім алушының «Физика» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар 7-сынып «Физика» пәні бойынша ұзақ мерзімді оқу бағдарламасы негізінде дайындалған. 7-сыныпта жиынтық бағалау 1,2,3 және 4-тоқсандарда өткізіледі. Бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Әдістемелік ұсыныстарда бөлім / ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген. Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу үшін спецификация мен балл қою кестесі ұсынылған. Спецификация стандартталған және оны тоқсандық жиынтық бағалауды өткізуде басшылыққа алу міндеттелген. Әдістемелік ұсыныс негізгі орта білім беру мектебі мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған. Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды. 2 ЖОБА Мазмұны 1-ТОҚСАН................................................................................................................................................... 4 БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ................................................. 4 «Физика – табиғат туралы ғылым» ....................................................................... 5 бөлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................................... 5 «Физикалық шамалар мен өлшеулер» ................................................................. 8 бөлімі бойынша жиынтық бағалау ....................................................................... 8 «Кинематика негіздері. Механикалық қозғалыс».............................................. 12 бөлімі бойынша жиынтық бағалау ..................................................................... 12 2-ТОҚСАН.................................................................................................................................................17 БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ...............................................17 «Тығыздық» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .............................................. 18 «Денелердің өзара әрекеттесуі» .......................................................................... 21 бөлімі бойынша жиынтық бағалау ..................................................................... 21 3-ТОҚСАН.................................................................................................................................................26 БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ...............................................26 «Қысым» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.................................................... 27 «Жұмыс және қуат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................................. 31 4-ТОҚСАН.................................................................................................................................................34 БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ...............................................34 «Энергия» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .................................................. 35 «Күш моменті» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .......................................... 39 «Жер және Ғарыш» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .................................. 43 3 ЖОБА 1-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 4 ЖОБА «Физика – табиғат туралы ғылым» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.1.1.1 Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіру. 7.1.1.2 Табиғат заңдарын зерттеудің әдістерін ажырату. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Бағалау критерийі Білім алушы • Физикалық құбылыстарды ажыратады. • Құбылыс, зат, дене түсініктерін ажыратады. • Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін ажыратады. Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Құбылыстарды түрлеріне қарай топтарға бөліп, кестеге еңгізіңіз: Доптың домалауы, қорғасынның балқып, салқындауы, күн күркірегенінің естілуі, қар еруі, жұлдыздар жарқырауы, судың қайнауы, таң атуы, жаңғырық, бөрененің қалқуы, сағат маятнигінің тербелуі, бұлттар қозғалысы, көгершіннің ұшуы, найзағай жарқылдауы, жапырақтар сыбдырласуы, электр шамының жануы. механикалық электрлік дыбыстық жылулық магниттік жарықтық 2. Төмендегі сөздерді сәйкес бағандарға орналастырыңыз: Қорғасын, күн күркіреу, рельстер, бұрқасын, алюминий, таң атуы, боран, Ай, қайнау, жел, ату, су басу, спирт, қайшы, тас. дене зат құбылыс 3. Төменде көрсетілген физикалық құбылыстардың қайсысын зерттеу кезінде эксперимент әдісін қолдану жеңілірек болады? A. Найзағай B. Қағаз ұшағының ұшуы C. Поляр шұғыласы D. Күн тұтылуы 5 ЖОБА 4. Кемпірқосақ пен найзағайды зерттеу кезінде ғылыми әдістің қандай түрін қолданасыз? A. Тәжірибе B. Бақылау C. Модельдеу D. Сауалнама жүргізу Бағалау критерийі Физикалық құбылыстар түрлерін ажыратады Құбылыс, зат, дене – түсініктерін ажыратады Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін ажыратады Жалпы балл Тапсырма Дескриптор № Білім алушы 1 механиқалық құбылыстарды таңдайды; электрлік құбылыстарды таңдайды; дыбыстық құбылыстарды таңдайды; жылу құбылыстарын таңдайды; магниттік құбылыстарды таңдайды; жарық құбылыстарын таңдайды; физикалық денені ажыратады; 2 физикалық затты анықтайды Балл 1 1 1 1 1 1 1 1 физикалық құбылысты ажыратады; 1 3 физикалық құбылысты таңдайды; 1 4 ғылыми әдісті анықтайды 1 11 6 ЖОБА «Физика – табиғат туралы ғылым» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Бағалау критерийі Төмен Физикалық құбылыстар Физикалық құбылыстардың түрлерін біледі және түрлерін ажырату қиындық оларды ажырата алады. туғызады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Механикалық/электрлік/ дыбыстық/жылу/магниттік/жарық құбылыстарын ажырату кезінде қателіктер жібереді. Жоғары Физикалық құбылыстардың түрлерін ажыратады. Құбылыс, зат, дене – түсініктерін ажыратады. Физикалық денені/ затты/ құбылысты ажырату қиындық туғызады. Физикалық денені/затты/ құбылысты ажырату кезінде қателіктер жібереді. Физикалық денені, затты және құбылысты ажыратады. Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін ажырата алады. Физикалық құбылысты/ғылыми әдісті таңдау қиындық туғызады. Физикалық құбылысты/ғылыми әдісті анықтау кезінде қателіктер жібереді. Физикалық құбылысты және ғылыми әдісті анықтайды. 7 ЖОБА «Физикалық шамалар мен өлшеулер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.1.2.1 Физикалық шамаларды олардың ХБЖ-дегі өлшем бірліктерімен сәйкестендіру. 7.1.2.3 Үлкен және кіші сандарды жазған кезде еселік және үлестік қосымшаларды білу және қолдану: микро (μ), милли (m), санти (c), деци (d), кило (k) және мега (M). 7.1.3.1 Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, дененің ұзындығын, көлемін, температурасын және уақытты өлшеу. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Бағалау критерийі Білім алушы • Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-де жазады. • Үлкен және кіші сандарды жазғанда үлестік және еселік қосымшаларды қолданады. • Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, дененің ұзындығын, көлемін және ауданын анықтайды. Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіріп, сәйкестігін көрсетіңіз. Жолаушының жүрген уақыты 1 сағ Пойыз жылдамдығы 108 км/сағ Қораптын көлемі 100 см3 Жүктің массасы 100 г Мензуркадағы сұйықтықтың көлемі 100 мл 0,1 м3 3600 м/с 0,1·10-3 кг 30 с 100·10-6 м3 2. Келесі шамаларды үлестік және еселік қосымшаларды қолданып жазыңыз: 1) 1,44×106 байт = 2) 1,8×10-1 м = 3) 3×10-6 с = 4) 25×10-3 м = 8 ЖОБА 3. a) Дәптер ұзындығын өлшеу үшін сызғыштың дұрыс қойылған суретін көрсетіңіз. 1 2 3 4 b) Өлшеуіш цилиндрдің бөлік құнын анықтаңыз ________мл. c) Суретте көрсетілген өлшеуіш цилиндрге құйылған сұйықтың көлемін қателікті ескере отырып анықтаңыз және оны келесі түрде жазыңыз: V=_____±_____ мл. 9 ЖОБА Бағалау критерийі Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіреді Үлкен және кіші сандарды жазғанда үлестік және еселік қосымшаларды қолданады Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, дененің ұзындығын, көлемін және ауданын анықтайды Жалпы балл Тапсырма Дескриптор № Білім алушы 1 уақыттың өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіреді; жылдамдықтың өлшем бірлігін ХБЖне келтіреді; көлемнің см3 өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіреді; массаның өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіреді; көлемнің мл өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіреді; 2 106-не сәйкес еселік қосымшаны анықтайды; 10-1-не сәйкес үлестік қосымшаны анықтайды; 10-6-не сәйкес үлестік қосымшаны анықтайды; 10-3-не сәйкес үлестік қосымшаны анықтайды; 3а өлшеу әдісін таңдайды; 3b бөлік құнын анықтайды; 3c cұйықтың көлемін анықтайды; өлшеуіш құралдың қателігін табады; өлшеулер нәтижесін қателікті ескере отырып жазады. Балл 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 14 10 ЖОБА «Физикалық шамалар мен өлшеулер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Уақыттың/жылдамдықтың/ көлемнің (см3/мл)/массаның өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіру кезінде қателіктер жібереді. Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіреді. Төмен Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-не келтіру қиындық туғызады. Жоғары Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін ХБЖ-нде жазады. Үлкен және кіші сандарды жазғанда үлестік және еселік қосымшаларды қолданады. Үлкен және кіші сандарды жазғанда үлестік және еселік қосымшаларды қолдану қиындық туғызады. 106/10-1/10-6/10-3-не сәйкес еселік немесе үлестік қосымшаларды анықтау барысында қателіктер жібереді . Үлкен және кіші сандарды жазғанда үлестік және еселік қосымшаларды қолданады. Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, дененің ұзындығын, көлемін және ауданын анықтайды. Өлшеуіш құралды пайдалану, бөлік құнын анықтау, сұйықтың көлемін өлшеу, құралдың қателігін табу, нәтижелерді қателікті ескере отырып жазу қиындық туғызады. Өлшеуіш құралды пайдалану/бөлік құнын анықтау/ сұйықтың көлемін өлшеу/ құралдың қателігін табу/ нәтижелерді қателікті ескере отырып жазу кезінде қате жібереді. Аспаптардың қателіктерін есепке ала отырып, дененің ұзындығын, көлемін және ауданын анықтайды. 11 ЖОБА «Кинематика негіздері. Механикалық қозғалыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.1.4 Қозғалыстағы дененің жылдамдығы мен орташа жылдамдығын есептеу. 7.2.1.5 Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс кезiндегi орын ауыстырудың уақытқа тәуелділік графигін тұрғызуда координата осьтерінде және кестелерде өлшем бірліктерін дұрыс белгілеу. 7.2.1.6 Бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен жылдамдығын анықтау. 7.2.1.7 Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс кезіндегі дененің жылдамдығының уақытқа тәуелділік графигінен орын ауыстыруды анықтау. Ойлау дағдыларының деңгейлері Қолдану Бағалау критерийі Білім алушы • Қозғалыстағы дененің жылдамдығы мен орташа жылдамдығын есептейді. • Орын ауыстырудың уақытқа тәуелділік графигін тұрғызады. • Бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен жылдамдықты анықтайды. • Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс кезіндегі дененің жылдамдығының уақытқа тәуелділік графигінен орын ауыстыруды анықтайды. Орындау уақыты 20 минут Тапсырма 1. а) Cуретті пайдаланып велосипедшінің СD аралығын қандай жылдамдықпен өткенін анықтаңыз. ______________________________________________________ км/сағ. b) А-дан D-ға дейін велосипедшінің орташа жылдамдығын есептеңіз. ________________________________________________________ км/сағ. 12 ЖОБА 2. Жүк көлігі 72 км/сағ жылдамдықпен қозғалып келеді. Оның s жолының t уақытқа тәуелділік графигін тұрғызыңыз. 3. Дененің s жолының t уақытқа тәуелділік графигін пайдаланып, келесі сұрақтарға жауап беріңіз: Дене алғашқы 4 с-та _________м жол жүрді. Қозғалыстағы дененің жылдамдығы қандай? Графикке қарап кестені толтырыңыз: Уақыт аралығы Жүріп өткен жол бөлігіне кеткен уақыт, ∆t, с Жүрілген жолдың ұзындығы, ∆s, м Дененің жүріп өткен жол бөлігіндегі жылдамдығы v, м/с 0-3 c 3-6 c 6-9 c 9-12 c 12-15 с Кестеге қарап қандай қорытындыға келдіңіз? _______________________________ _____________________________________________________________________ 4. Суретте дене қозғалысы жылдамдығының уақытқа тәуелділік графигі 13 ЖОБА көрсетілген. Дененің 2-11 секунд аралығындағы орын ауыстыруын анықтаңыз. Бағалау критерийі Қозғалыстағы дененің жылдамдығы мен орташа жылдамдығын есептейді Орын ауыстырудың уақытқа тәуелділік графигін тұрғызады Бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен жылдамдықты анықтайды Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс кезіндегі дененің жылдамдығының уақытқа тәуелділік графигінен орын ауыстыруды анықтайды. Жалпы балл Тапсырма Дескриптор № Білім алушы 1a қозғалыстағы дененің жылдамдығын есептейді; 1b орташа жылдамдықты анықтау формуласын жазады; қозғалыстағы дененің орташа жылдамдығын есептейді; 2 жылдамдық өлшем бірлігін ХБЖне келтіреді; жолды х осіне, уақытты у осіне белгілейді; остердің өлшем бірлігін көрсетеді; график сызады және ол түзу сызық болып келеді; 3 графикті қолданып берілген уақыттағы жолды есептейді; графикті қолданып жылдамдықты есептейді; кестені толтырады; қорытынды жасайды; 4 графикті қолданып жылдамдықты анықтайды; графикті қолданып берілген уақыттағы жолды анықтайды. Балл 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 14 ЖОБА «Кинематика негіздері. Механикалық қозғалыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Бағалау критерийі Төмен Қозғалыстағы дененің Қозғалыстағы дененің жылдамдығы мен орташа жылдамдығын, орташа жылдамдығын есептейді. жылдамдықты есептеу қиындық туғызады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Жоғары Қозғалыстағы дененің Қозғалыстағы дененің жылдамдығын жылдамдығын/ орташа және орташа жылдамдықты жылдамдықты есептеу анықтайды. кезінде қателіктер жібереді. Орын ауыстырудың уақытқа тәуелділік графигін тұрғызады. Жылдамдықтың өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіру, остерді белгілеу, остердің өлшем бірлігін көрсету, график масштабын таңдау, график сызу қиындық туғызады. Жылдамдықтың өлшем бірлігін ХБЖ-не келтіру/остерді белгілеу/остердің өлшем бірлігін көрсету/график масштабын таңдау/график сызу кезінде қателіктер жібереді. Жылдамдықтың өлшем бірлігін ХБЖне келтіреді, остерді белгілейді, остердің өлшем бірлігін көрсетеді, график масштабын таңдайды және графикті сызады. Бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен жылдамдықты анықтайды. График арқылы жолды анықтау, жылдамдықты анықтау, кесте толтыру, қорытынды жасау қиындық туғызады. График арқылы жолды анықтау/ жылдамдықты анықтау/кесте толтыру/қорытынды жасау кезінде қателіктер жібереді. График арқылы жол мен жылдамдықты дұрыс анықтайды, кесте толтырады және қорытынды жасайды. 15 ЖОБА Бірқалыпты түзусызықты Графикті қолданып қозғалыс кезіндегі жылдамдықты жолды дененің анықтау қиындық туғызады. жылдамдығының уақытқа тәуелділік графигінен орын ауыстыруды анықтайды. Графикті қолданып жылдамдықты/ жолды анықтау кезінде қателіктер жібереді. Графикті қолданып жылдамдық пен жолды дұрыс анықтайды. 16 ЖОБА 2-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 17 ЖОБА «Тығыздық» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.2.12 Әртүрлі пішіндегі қатты дененің немесе сұйықтың көлемін өлшеу үшін өлшеуіш цилиндрді (мензурка) қолдану 7.2.2.13 Тығыздықтың физикалық мағынасын түсіндіру 7.2.2.15 Тығыздықтың формуласын есептер шығаруда қолдану Ойлау дағдыларының Деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Бағалау критерийі Білім алушы • Өлшеуіш цилиндрмен сұйықтың көлемін өлшейді. • Заттардың тығыздығын көлемі мен массаларын салыстырып анықтайды. • Заттың тығыздығын есептеу формуласын дұрыс қолданып есептер шығарады. 20 минут Орындау уақыты Тапсырма 1. Мензуркаларға қарап тапсырманы орынданыз. a) Қай мензуркаға ең көп сұйықтық құюға болады?____ b) Қай мензуркамен сұйықтықтың көлемін ең аз қателікпен өлшейміз? ____ c) Қай мензуркамен ыдыстағы кофе көлемін дәлірек өлшеуге болады?_______ d) 1 литрлік құтыдағы су көлемін қай мензурканың көмегімен тез өлшеуге болады? ___ e) 1-ші мензуркадағы сұйықтықтың көлемін анықтаңыз_______ 18 ЖОБА 2. Блоктардың қайсысының тығыздығы көп? Өсу ретімен орналастырыңыз. 1 2 3 4 5 6 3. Алюминий текше көлемі 550 см3 болғанда массасы 1100 г болады. Бұл текше тұтас па, әлде қуысы бар ма? Жауабыңызды негіздеңіз. (Алюминий тығыздығы 2700 кг/м3) Бағалау критерийі Өлшеуіш цилиндрмен сұйықтың көлемін өлшейді Заттардың тығыздығын көлемі мен массаларын салыстырып анықтайды Заттың тығыздығын есептеу формуласын дұрыс қолданып есептер шығарады Жалпы балл Тапсырма № 1 2 3 Дескриптор Білім алушы сыйымдылығы үлкен мензурканы анықтайды; өлшеу қателігі аз мензурканы анықтайды; өлшеу дәлдігі жоғары мензурканы анықтайды; берілген су көлемін тез өлшеуге болатын мензурканы анықтайды; мензуркадағы сұйықтың көлемін анықтайды; блоктарды тығыздығына қарай ретпен орналастырады; Балл 1 1 1 1 1 1 шамаларды ХБЖ-не келтіреді; 1 дененің тығыздығын анықтайтын формуланы 𝑚 қолданады 𝜌 = 𝑉 ; алынған нәтиже мен алюминийдің тығыздықтарын салыстыру арқылы жауабын табады; 1 1 9 19 ЖОБА «Тығыздық» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Бағалау критерийі Өлшеуіш цилиндрмен сұйықтың көлемін өлшейді Заттардың тығыздығын көлемі мен массаларын салыстырып анықтайды Заттың тығыздығын есептеу формуласын дұрыс қолданып есептер шығарады Төмен Сыйымдылығы үлкен, өлшеу қателігі аз мензурканы, өлшеу дәлдігі жоғары мензурканы, берілген су көлемін тез өлшеуге болатын мензурканы анықтау, мензуркадағы сұйықтың көлемін анықтау қиындық туғызады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Сыйымдылығы үлкен/ өлшеу қателігі аз мензурканы/ өлшеу дәлдігі жоғары мензурканы/ берілген су көлемін тез өлшеуге болатын мензурканы анықтау/ мензуркадағы сұйықтың көлемін анықтау кезінде қателіктер жібереді. Блоктарды тығыздығына қарай ретпен орналастыру қиындық туғызады. Блоктарды тығыздығына қарай ретпен орналастыру кезінде қателіктер жібереді. Блоктарды тығыздығына қарай ретпен дұрыс орналастырады. Шамаларды ХБЖ-не келтіру, дененің тығыздығын анықтайтын формуланы қолдану, алынған нәтиже мен алюминийдің тығыздықтарын салыстыру қиындық туғызады. Шамаларды ХБЖ-не келтіру/дененің тығыздығын анықтайтын формуланы қолдану/алынған нәтиже мен алюминийдің тығыздықтарын салыстыру кезінде қателіктер жібереді. Шамаларды ХБЖ-не келтіреді, дененің тығыздығын анықтайтын формуланы қолданады және алынған нәтиже мен алюминийдің тығыздықтарын салыстырып дұрыс жауап береді. Жоғары Сыйымдылығы үлкен, өлшеу қателігі аз мензурканы, өлшеу дәлдігі жоғары мензурканы, берілген су көлемін тез өлшеуге болатын мензурканы және мензуркадағы сұйықтың көлемін дұрыс анықтайды. 20 ЖОБА «Денелердің өзара әрекеттесуі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.2.1 Табиғаттағы инерция құбылысына мысалдар келтіру. 7.2.2.10 салмақ және ауырлық күші ұғымдарын ажырату. 7.2.2.3 Пластикалық және серпімді деформацияларды ажырату, мысалдар келтіру. 7.2.2.5 Гук заңын дененің серпімділік қасиетін сипаттайтын физикалық шамаларды есептеп табу үшін қолдану. 7.2.2.6 тыныштық, домалау және сырғанау үйкелістерін сипаттау. 7.2.2.9 күштерді берілген масштабта графикалық түрде көрсету және денеге бір түзудің бойымен әрекет ететін күштердің тең әрекетті күшінің модулі мен бағытын анықтау. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей дағдылары Бағалау критерийі Білім алушы • «Инерция», «масса», «салмақ», «ауырлық күші», «пластикалық деформация» және «серпімді деформация» түсініктеріне мысалдар келтіреді және оларды ажыратады. • Гук заңын пайдаланып есептер шығарады. • Үйкеліс түрлерін сипаттайды. • Күштерді график арқылы көрсетіп, тең әрекетті күштің модулі мен бағытын анықтайды. Орындау уақыты 20 минут Тапсырма 1. Автобус солға бұрылған кезде, оның ішіндегі жолаушылар қай жаққа шалқаяды? Бұл құбылыс массаға тәуелді ме? Неліктен? ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 2. Көлемі 18,75 л керосиннің салмағы қандай? ρ к =0,8 г/см3 ____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________ 3. Ғарыш кемесіндегі астронавтқа гравитация әсерінен ауырлық күші әсер етеді. Бұл күш Жер бетіндегіге қарағанда аз. Орбитаға шыққан кезде астронавт салмағы мен массасы Жер бетіндегімен салыстырғанда қалай өзгереді? Орбитадағы массасы__________________________ Орбитадағы салмағы__________________________ 21 ЖОБА 4. Суретте қандай деформация түрлері берілген? Кестеге толтырыңыз. 1 сурет 2 сурет 3 сурет 4 сурет 5. Суретте серіппенің созылуға дейін және созылған түрі көрсетілген. Серіппенің қатаңдығы 200 Н/м. Серіппенің созылуы дегеніміз не? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ Серіппенің бастапқы ұзындығын есептеңіз 6. Суретте көрсетілген үйкелістің түрлерін анықтаңыз. ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ 22 ЖОБА 7. Денеге бір түзудің бойымен қарама-қарсы бағытта 800 Н және 100 Н күш әсер етеді. Тең әрекетті күштің модулі мен бағытын анықтаңыз және күштерді график арқылы көрсетіңіз. Бағалау критерийі «Инерция», «масса», «салмақ», «ауырлық күші», «пластикалық деформация» және «серпімді деформация» түсініктеріне мысалдар келтіреді және оларды ажыратады Гук заңын пайдаланып есептер шығарады Үйкеліс түрлерін сипаттайды Күштерді график арқылы көрсетіп, тең әрекетті күштің модулі мен бағытын анықтайды Барлығы Тапсырма № 1 2 3 4 5 6 7 Дескриптор Білім алушы инерция құбылысын анықтайды; физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді; заттың массасын анықтайды; салмақты есептейді; массаның өзгерісін анықтайды; салмақтың өзгерісін анықтайды; 1-суретте көрсетілген деформация түрін анықтайды; 2-суретте көрсетілген деформация түрін анықтайды; 3-суретте көрсетілген деформация түрін анықтайды; 4-суретте көрсетілген деформация түрін анықтайды; серіппенің созылуына анықтама береді; физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді; серіппеге түсірілген күшті анықтайды; Гук заңынан серіппенің бастапқы ұзындығын есептейді; тыныштық үйкелісін ажыратады; Балл домалау үйкелісін ажыратады; 1 сырғанау үйкелісін ажыратады; 1 тең әрекетті күштің модулін табады; 1 тең әрекетті күштің бағытын анықтайды; күштерді график арқылы көрсетеді. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 20 23 ЖОБА «Денелердің өзара әрекеттесуі» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Бағалау критерийі «Инерция», «масса», «салмақ», «ауырлық күші», «пластикалық деформация» және «серпімді деформация» түсініктеріне мысалдар келтіреді және оларды ажыратады. Төмен Инерция құбылысын анықтау, физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіру, заттың массасын анықтау, салмақты есептеу, массаның өзгерісін анықтау, салмақтың өзгерісін анықтау, деформация түрін анықтау қиындық туғызады. Гук заңын пайдаланып есептер шығарады. Серіппенің созылуына анықтама беру, физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіру, серіппеге түсірілген күшті анықтау, Гук заңын түрлендіру, серіппенің бастапқы ұзындығын есептеу қиындық туғызады. Үйкеліс сипаттайды. Тыныштық, домалау, үйкелісін ажырату туғызады. түрлерін Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Инерция құбылысын анықтау/ физикалық шамаларды ХБЖне келтіру/заттың массасын анықтау/салмақты есептеу/ массаның өзгерісін анықтау/салмақтың өзгерісін анықтау/деформация түрін анықтау кезінде қателіктер жібереді. Серіппенің созылуына анықтама беру/физикалық шамаларды ХБЖне келтіру/серіппеге түсірілген күшті анықтау/Гук заңын түрлендіру/серіппенің бастапқы ұзындығын есептеу кезінде қателіктер жібереді. сырғанау Тыныштық/домалау/сырғанау қиындық үйкелісін ажырату кезінде қателіктер жібереді. Жоғары Инерция құбылысын дұрыс анықтайды, физикалық шамаларды ХБЖ-не келтіреді, заттың массасы мен салмағын есептейді, масса мен салмақтың өзгерісін анықтайды және деформация түрін дұрыс анықтайды. Серіппенің созылуына анықтама береді, физикалық шамаларды ХБЖ- не келтіреді, серіппеге түсірілген күшті анықтайды, Гук заңын түрлендіреді және серіппенің бастапқы ұзындығын есептейді. Тыныштық, сырғанау ажыратады. домалау үйкелісін және дұрыс 24 ЖОБА Күштерді график арқылы көрсетіп, тең әрекетті күштің модулі мен бағытын анықтайды. Тең әрекетті күштің модулін анықтау, бағытын анықтау, күштерді график арқылы көрсету қиындық туғызады. Тең әрекетті күштің модулін анықтау/ бағытын анықтау/ күштерді график арқылы көрсету кезінде қателіктер жібереді. Тең әрекетті күштің модулі мен бағытын дұрыс анықтайды, күштерді график арқылы көрсетеді. 25 ЖОБА 3-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 26 ЖОБА «Қысым» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.3.1.2 қысымның физикалық мағынасын түсіндіру және өзгерту әдістерін сипаттау; 7.3.1.5 сұйықтардағы гидростатикалық қысымның формуласын шығару және оны есептер шығаруда қолдану; 7.3.1.9 атмосфералық қысымның табиғатын түсіндіру және оны өлшеудің әдістерін ұсыну; 7.3.1.13 есептер шығару кезінде Архимед заңын қолдану. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей дағдылары Бағалау критерийі Білім алушы • Қысымның қандай физикалық шамаларға тәуелді екенін анықтайды. • Гидростатикалық қысымның формуласын есептер шығаруда қолданады. • Атмосфералық қысымның табиғатын түсіндіреді. • Есептер шығаруда Архимед заңын қолданады. Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Сұрақтарға жауап беріңіз. a) Қысым деген не? (Қатты дене үшін) ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ b) Қатты дене үшін қысым қалай анықталады? Қысымды қалай азайтуға болады? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ c) берілген суреттерді салыстырып, қай жағдайда баланың жерге ең көп қысым түсіргенін анықтаңыз. Жауабыңызды түсіндіріңіз. 27 ЖОБА ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 3. Суретте сынапты барометрдің қарапайым түрі көрсетілген. Атмосфералық қысым артқан кезде Х және Ү деңгейлері қалай өзгереді? і) Х деңгейі ___________________________ іі) Ү деңгейі ___________________________ ііі) Неліктен? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 4. Ардақ алқаның күмістен жасалғанын тексеру үшін оның салмағын ауада және суда өлшеді. Өлшеу нәтижелері: р ауа = 36,4 Н; р су = 32,6 Н; а) неліктен ауадағыға қарағанда алқаның судағы салмағы аз? b) Алқаның күмістен жасалғанын тексеру үшін келесі шамаларды анықтау керек. і) алқаның массасы _____________________________________________________ іі) алқаға әсер ететін кері итеруші күш _____________________________________ ііі) алқаның көлемі ______________________________________________________ іv) алқаның тығыздығы _________________________________________________ c) Кесте бойынша ρ күміс =10500 кг/м3. Ардақ қандай нәтижеге келді? ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 28 ЖОБА Бағалау критерийі Қысымның қандай физикалық шамаларға тәуелді екенін анықтайды Тапсырма № 1 Атмосфералық қысымның табиғатын түсіндіреді 3 Есептер шығаруда Архимед заңын қолданады 4 Жалпы балл Дескриптор Білім алушы қысымға анықтама береді; қысымды анықтау формуласын көрсетеді; қысымды азайту жолын ұсынады; қысым жоғары болу жағдайын түсіндіреді; Х деңгейінің өзгерісін анықтайды; Ү деңгейінің өзгерісін анықтайды; сынап деңгейінің өзгерісін түсіндіреді; судағы алқаның салмағының жеңіл болуын түсіндіреді; алқаның массасын анықтайды; алқаға әсер ететін кері итеруші күшті анықтайды; алқаның көлемін есептейді; алқаның тығыздығын есептейді және кестедегі мәнімен салыстырады; Балл 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 29 ЖОБА «Қысым» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________________ Төмен Қысымның қандай Қысымға анықтама беру, қысымды физикалық шамаларға анықтау формуласын көрсету тәуелді екенін анықтайды кезінде қателіктер жібереді, қысымды азайту жолын ұсыну, қысым жоғары болу жағдайын түсіндіру қиындық туғызады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Қысымға анықтама береді, қысымды анықтау формуласын дұрыс көрсетеді, қысымды азайту жолын ұсынады / қысым жоғары болу жағдайын түсіндіру кезінде қателіктер жібереді. Атмосфералық қысымның Х, Ү деңгейінің өзгерісін анықтау, табиғатын түсіндіреді сынап деңгейінің өзгерісін сипаттау қиындық туғызады. Х/Ү деңгейінің өзгерісін анықтайды /сынап деңгейінің өзгерісін сипаттау кезінде қателіктер жібереді. Есептер шығаруда Архимед заңын қолданады Судағы алқаның салмағының жеңіл болу себебін түсіндіреді /алқаның массасын анықтайды/алқаға әсер ететін кері итеруші күшті анықтайды/ алқаның көлемі мен тығыздығын есептеу кезінде қателіктер жібереді. Бағалау критерийі Судағы алқаның салмағының жеңіл болу себебін түсіндіру, алқаның массасын анықтау, алқаға әсер ететін кері итеруші күшті анықтау, алқаның көлемін, тығыздығын есептеу қиындық туғызады. Жоғары Қысымға анықтама береді, қысымды анықтау формуласын жазады, қысымды азайту жолын ұсынады, қысым жоғары болу жағдайын түсіндіреді. Х, Ү деңгейінің өзгерісін дұрыс анықтайды және сынап деңгейінің өзгерісін сипаттайды. Судағы алқаның салмағының жеңіл болуын түсіндіреді, алқаның тығыздығын есептейді. . 30 ЖОБА «Жұмыс және қуат» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.3.1 механикалық жұмыс ұғымының физикалық мағынасын түсіндіру; 7.2.3.8 механикалық жұмыс пен қуаттың формулаларын есептер шығаруда қолдану. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Бағалау критерийі Білім алушы • Жұмыстың мөлшерін анықтайды. • Есептерді шешуде қуат және жұмыс формулаларын қолданады. • Қуатты анықтау үшін жылдамдық пен күшті байланыстыратын формуланы қолданады. Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Суретте жазықтықта жатқан білеушенің қозғалу бағыты мен түсірілген күштің бағыты көрсетілген. Әсер етуші күштің жұмысының таңбасы оң/ теріс немесе нөлге тең болатындығын анықтап, сәйкес орынға жазыңыз. 2. Сорғы 5 секундта көлемі 4,5 м3 суды 5 м биіктікке көтереді. a) Суды көтеруге жұмсалған күшті анықтаңыз. F=_________________________________ b) Суды көтеруге жұмсалған жұмысты анықтаңыз. А=_________________________________ c) Сорғы қуатын анықтаңыз. N=_________________________________ 31 ЖОБА 3. Қуаты 600 Ватт локомотив бірқалыпты қозғалып 400 м аралықты 30 с-та өтеді. a) Локомотивтің жылдамдығын есептеңіз. b) Локомотивтің тарту күшін анықтаңыз. Бағалау критерийі Жұмыстың мөлшерін анықтайды. Есептерді шешуде қуат және жұмыс формулаларын қолданады Қуатты анықтау үшін жылдамдық пен күшті байланыстыратын формуланы қолданады Барлық балл Тапсырма № 1 2 3 Дескриптор Білім алушы күш қозғалыс бағытына қарамақарсы бағытталған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтайды; күш қозғалыс бағытына перпендикуляр бағытталған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтайды; күш қозғалыс бағыты бойымен бағытталған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтайды; суды көтеруге жұмсалған күшті анықтайды; суды көтеруге жұмсалған жұмысты анықтайды; сорғы қуатын анықтайды; локомотивтің жылдамдығын есептейді; локомотивтің тарту күшін анықтайды. Балл 1 1 1 1 1 1 1 1 8 32 ЖОБА «Жұмыс және қуат» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ________________________________ Бағалау критерийі Жұмыстың мөлшерін анықтайды. Төмен Күш қозғалыс бағытына қарамақарсы, перпендикуляр және бағыттас болған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтау қиындық туғызады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Күш қозғалыс бағытына қарамақарсы/перпендикуляр/бағыттас болған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтау кезінде қателіктер жібереді. Жоғары Күш қозғалыс бағытына қарама-қарсы, перпендикуляр және бағыттас болған жағдайдағы жұмыстың шамасын анықтайды. Есептерді шешуде қуат Суды көтеруге жұмсалған күшті, және жұмыс формулаларын жұмысты және сорғы қуатын қолданады анықтау қиындық туғызады. Суды көтеруге жұмсалған күшті/жұмысты/сорғы қуатын анықтау кезінде қателіктер жібереді. Суды көтеруге жұмсалған күшті, жұмысты және сорғы қуатын анықтайды. Қуатты анықтау үшін жылдамдық пен күшті байланыстыратын формуланы қолданады Локомотивтің жылдамдығын/тарту күшін анықтау кезінде қателіктер жібереді. Локомотивтің жылдамдығын және тарту күшін анықтайды. Локомотивтің жылдамдығын және тарту күшін анықтау қиындық туғызады. 33 ЖОБА 4-ТОҚСАН БӨЛІМ БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ 34 ЖОБА «Энергия» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.3.2 механикалық энергияның түрлерін ажырату; 7.2.3.3 кинетикалық энергия формуласын есептер шығаруда қолдану; 7.2.3.4 жоғары көтерілген дене үшін потенциалдық энергиясының формуласын қолдану; 7.2.3.6 механикалық энергияның сақталу заңын есептер шығаруда қолдану; Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей дағдылары Бағалау критерийі Білім алушы • Кинетикалық және потенциалдық энергияларды анықтайды. • Кинетикалық және потенциалдық энергия формуласын қолданады. • Энергияның бір түрден екінші түрге өтуіне мысал келтіреді. Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Кестеде мысалға келтірілген дене қандай энергияға ие болатынын анықтаңыз және сәйкес бағанға « » белгісін қойыңыз. Дене Сығылған серіппе Жерде домалап бара жатқан доп Ауада ұшып жүрген диск Жел әсерінен иіліп тұрған ағаш бұтағы Гүлге қонып тұрған көбелек Аспанда ұшып жүрген тырна Жер бетімен салыстырғанда дененің потенциалдық энергиясы Серпімді деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы Дененің кинетикалық энергиясы 35 ЖОБА 2. Массасы 50 г тас жер бетінен 6,3 м/с жылдамдықпен вертикаль жоғары лақтырылды. Тастың қозғалыс траекториясы суреттегідей, максимал көтерілу биіктігі 2 м-ге тең. Ауа кедергісі ескерілмейді және g=10 Н/кг. А, В, С нүктелеріндегі тастың энергиясын анықтап, кестені толтырыңыз. Траектория нүктесі А В С Биіктік h, м 0 2 1 𝑬п , Дж 𝑬к , Дж 𝑬, Дж b) А, В, С нүктелеріндегі доптың потенциалдық, кинетикалық және механикалық энергиялары арасындағы қатынасты сипаттайтын диаграмманы тұрғызыңыз. Потенциалдық энергияны бояу үшін көк түсті, кинетикалық энергия үшін – жасыл, механикалық энергия үшін – қара түсті қарындашты пайдаланыңыз. Бағалау критерийі Кинетикалық және потенциалдық энергияларды біледі, оларды салыстырады. Тапсыр Дескриптор ма № Білім алушы 1 сығылған серіппенің энергиясын анықтайды; жерде домалап бара жатқан доптың энергиясын белгілейді; ауада ұшып жүрген дисктің энергиясын белгілейді; Балл 1 1 1 36 ЖОБА Кинетикалық және потенциалдық энергия формуласын қолданады. Энергияның бір түрден екінші түрге өтуіне мысал келтіріп, оны түсіндіреді. Барлық балл 2a 2b жел әсерінен иіліп тұрған ағаш бұтағының энергиясын белгілейді; гүлге қонып тұрған көбелектің энергиясын белгілейді; аспанда ұшып жүрген тырнаның энергиясын белгілейді; А нүктесіндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептейді; В нүктесіндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептейді; С нүктесіндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептейді; А нүктесіндегі тастың энергияның әрбір түрін диаграммада дұрыс белгілейді; В нүктесіндегі тастың энергияның әрбір түрін диаграммада дұрыс белгілейді; С нүктесіндегі тастың энергияның әрбір түрін диаграммада дұрыс белгілейді; 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 37 ЖОБА «Энергия» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ____________________________ Бағалау критерийі Кинетикалық және потенциалдық энергия формуласын қолданады. Төмен Жер үстінде жатқан сығылған серіппенің, жерде домалап бара жатқан доптың, ауада ұшып жүрген дисктің, жел әсерінен иіліп тұрған ағаш бұтағының, гүлге қонып тұрған көбелектің, аспанда ұшып жүрген тырнаның ие болу энергиясын белгілеу қиындық туғызады. А, В және С нүктелеріндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептеу қиындық туғызады. Энергияның бір түрден екінші түрге өтуіне мысал келтіріп, оны түсіндіреді. А, В және С нүктелеріндегі тас энергиясының әрбір түрін диаграммада белгілеу қиындық туғызады. Кинетикалық және потенциалдық энергияларды біледі, оларды салыстырады. Оқу жетістігінің деңгейі Орташа Жер үстінде жатқан сығылған серіппенің/жерде домалап бара жатқан доптың/ауада ұшып жүрген дисктің/жел әсерінен иіліп тұрған ағаш бұтағының/гүлге қонып тұрған көбелектің/аспанда ұшып жүрген тырнаның энергиясын белгілеу кезінде қателіктер жібереді. Жоғары Сығылған серіппенің, жерде домалап бара жатқан доптың, ауада ұшып жүрген дисктің, жел әсерінен иіліп тұрған ағаш бұтағының, гүлге қонып тұрған көбелектің және аспанда ұшып жүрген тырнаның энергиясын анықтайды А/В/С нүктелеріндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептеу кезінде қателіктер жібереді. А, В және С нүктелеріндегі тастың кинетикалық, потенциалдық және механикалық энергияларын есептейді. А/В/С нүктелеріндегі тас энергиясының әрбір түрін диаграммада белгілеу кезінде қателіктер жібереді. А, В және С нүктелеріндегі тас энергиясының әрбір түрін диаграммада белгілейді. 38 ЖОБА «Күш моменті» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.2.4.1 қарапайым механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіру және «Механиканың алтын ережесін» тұжырымдау; 7.2.4.5 тәжірибеде иіндіктің тепе-теңдік шарттарын анықтау; 7.2.4.6 көлбеу жазықтықтың пайдалы әсер коэффициентін тәжірибеде анықтау. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Жоғары деңгей дағдылары Бағалау критерийі Білім алушы • Күнделікті өмірде қолданылатын механизмдерді анықтайды. • Моменттер ережесін қолданады. • Механизмдер ПӘК-ін анықтайды. Орындау уақыты 15 минут Тапсырмалар 1. a) Суретте берілген қайшылар не үшін қолданылады және оларды механизмнің қандай түріне жатқызуға болады? b) Неліктен қайшы саптарының ұзындығы әртүрлі болатындығын түсіндіріңіз. ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 39 ЖОБА 2. Суретте иіндікке орналастырылған жүктер мен жүк тарапынан әсер етуші күштердің иіндерінің мәні берілген. Әр нұсқадағы иіндіктің тепе теңдікте болатынын немесе сағат тіліне бағыттас/қарсы айналатынын анықтаңыз және кестеге жазыңыз. 3. Жұмысшы массасы 50 кг арбаны 80 см биіктікке 125 Н күш жұмсай отырып итеріп шығарды. Жазықтықтың ұзындығы 4 м. а) пайдалы жұмысты анықтаңыз. b) толық жұмысты анықтаңыз. с) Көлбеу жазықтықтың ПӘК-ін анықтаңыз. Бағалау критерийі Күнделікті өмірде қолданылатын механизмдерді анықтайды. Тапсыр ма № 1 Дескриптор Білім алушы Қайшы механизмнің қандай түріне жататындығын анықтайды Қайшы саптарының ұзындығы түрлі болу себебін түсіндіреді Балл 1 1 40 ЖОБА Моменттер ережесін қолданады Механизмдер ПӘК ін анықтайды. Барлық балл 2 3 «а» жағдайындағы иіндіктің тепетеңдік шартын моменттер ережесін қолданып анықтайды «b» жағдайындағы иіндіктің тепетеңдік шартын моменттер ережесін қолданып анықтайды «c» жағдайындағы иіндіктің тепетеңдік шартын моменттер ережесін қолданып анықтайды «d» жағдайындағы иіндіктің тепетеңдік шартын моменттер ережесін қолданып анықтайды пайдалы жұмысты анықтайды толық жұмысты анықтайды жазықтықтың ПӘК-ін анықтайды 1 1 1 1 1 1 1 9 41 ЖОБА «Күш моменті» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ________________________ Бағалау критерийі Күнделікті өмірде қолданылатын механизмдерді анықтайды. Оқу жетістігінің деңгейі Төмен Орташа қайшылар механизмнің қай қайшылар механизмнің қай түріне жататындығын анықтау, түріне жататындығын қайшы саптарының ұзындықтары анықтайды/ қайшы саптарының неліктен әртүрлі болатындығын ұзындықтары неліктен әртүрлі түсіндіру қиындық тудырады. болатындығын түсіндіруде қателіктер жібереді Жоғары қайшылар механизмнің қай түріне жататындығын анықтайды, қайшы саптарының ұзындықтары неліктен әртүрлі болатындығын түсіндіреді пайдаланылатынын түсіндіреді. Иінтірек тепе-теңдігі (моменттер ережесі) формуласын қолданады. «а», «b», «c», «d» жағдайларындағы иіндіктің тепетеңдік шартын анықтау қиындық туғызады. «а»/«b»/«c»/«d» жағдайындағы иіндіктің тепе-теңдік шартын анықтау үшін моменттер ережесін қолдану кезінде қателіктер жібереді. «а», «b», «c», «d» жағдайларындағы иіндіктің тепе-теңдік шартын анықтау үшін моменттер ережесін қолданады. ПӘК формуласын есептеулерде қолданады. Жұмысшы атқарған пайдалы жұмысты, толық жұмысты,көлбеу жазықтық ПӘК-ін анықтау қиындық тудырады Жұмысшы атқарған пайдалы жұмысты, толық жұмысты,көлбеу жазықтық ПӘКін анықтауда қателіктер жібереді Жұмысшы атқарған пайдалы жұмысты, толық жұмысты,көлбеу жазықтық ПӘК-ін анықтайды. 42 ЖОБА «Жер және Ғарыш» бөлімі бойынша жиынтық бағалау Оқу мақсаттары 7.7.1.3 жыл мезгілдерінің ендіктерге байланысты ауысуы және күн мен түннің ұзақтығын түсіндіру. Ойлау дағдыларының деңгейлері Білу және түсіну Қолдану Бағалау критерийі Білім алушы. • Жердің айналу осінің көлбеулігі мен Жердің Күнге қатысты қозғалуына байланысты байқалатын өзгерістерді түсіндіреді Орындау уақыты 15 минут Тапсырма 1. Уақыт кезеңдеріне астрономиялық тұрғыда түсінік беріңіз. Жыл__________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Ай ___________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Тәулік________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 2. Суретте жыл мезгілдерін белгілеңіз және жыл мезгілдері туралы түсінік беріңіз. а) ___________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ ә) ___________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ б) ___________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ в) ___________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 43 ЖОБА Бағалау критерийі Жердің айналу осінің көлбеулігіі мен Жердің Күнге қатысты қозғалуына байланысты байқалатын өзгерістерді түсіндіреді Тапсырма № 1 2 Барлық балл Дескриптор Білім алушы жылға астрономиялық тұрғыда түсінік береді; айға астрономиялық тұрғыда түсінік береді; тәулікке астрономиялық тұрғыда түсінік береді; суретте жыл мезгілдерін белгілейді; жыл мезгілдерінің өзгерісін түсіндіреді. Балл 1 1 1 1 1 5 44 ЖОБА «Жер және Ғарыш» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ____________________________ Бағалау критерийі Оқу жетістігінің деңгейі Төмен Орташа Жоғары Жыл, ай және тәулік – уақыт Жылға/айға/тәулікке Жыл, ай және тәулік кезендері екенін түсінеді, бірақ астрономиялық тұрғыда терминдарына астрономиялық тұрғыда түсіндіру түсіндіру кезінде қателік жібереді астрономиялық тұрғыда қиындық туғызады. түсінік береді. Жердің айналу осінің көлбеулігіі мен Жердің Күнге қатысты қозғалуына байланысты Суретте жыл мезгілдерін байқалатын белгілеу және жыл мезгілдерінің өзгерістерді түсіндіреді өзгерісін түсіндіру қиындық туғызады. Суретте жыл мезгілдерін белгілеу/жыл мезгілдерінің өзгерісін түсіндіру кезінде қателік жібереді. Жер көлбеулігі мен елдің экватордан қашықтығының жаздағы және қыстағы күн ұзақтығына қалай әсер ететінін сипаттайды және әр нүктеде жыл мезгілдері туралы түсінік береді. 45 ЖОБА

Хбж физика кесте

Халықаралық бірліктер жүйесі (ХБЖ)

Содержимое разработки

Білгір физиктер

Білгір физиктер

СО Физика 7 класс каз

Смотрите также